Samenwerking

Binnen het project werkten wij met verschillende partijen samen.

Co-creatie met omgeving

Aanleiding was het oorspronkelijke maatregelenpakket voor fase 2, waarin nog was opgenomen dat er 25 hectare moeraszone zou worden aangelegd. Deze maatregel is geschrapt en de toenmalige dijkgraaf riep op om mee te denken in een alternatief voor deze maatregelen en in de maatregelen voor fase 3.

Het resulteerde in een herstart van het proces (vastgelegd in een Herstartnota) en de vorming van een stuurgroep en inhoudelijke groep. In beide groepen zaten vertegenwoordigers van de Beweging Recreatie Paterswoldsemeer (namens bewoners, recreanten en ondernemers), Natuurmonumenten Groningen, Sportvisserij Groningen Drenthe, Meerschap Paterswolde en het waterschap. 

Wat hebben we gedaan

In maart 2020 stelden we Ton Baas aan als onafhankelijk procesbegeleider aangesteld. Hij sprak met verschillende partijen die betrokken zijn bij het Paterswoldsemeer. Vervolgens stelden we een inhoudelijke groep en een stuurgroep samen. Hierin zitten vertegenwoordigers uit de Beweging Recreatie Paterswoldsemeer, Natuurmonumenten, Sportvisserij Groningen Drenthe, Meerschap en het waterschap.

Aanpak bepaald: aanpak en te doorlopen stappen vastgelegd in herstartnota

Onder begeleiding van onafhankelijk procesbegeleider Ton Baas bespraken we gezamenlijk de aanpak en voorwaarden. Deze aanpak is op papier gezet in een herstartnota.

Oproep tot meedenken: ophalen ideeën en koppelkansen

In juni deden we een algemene oproep: Denk mee!. Hoe kunnen we de waterkwaliteit van het Paterswoldsemeer verbeteren? Het resultaat: bijna 50 ideeën en koppelkansen!

Inhoudelijke groep aan de slag: lijnen uitzetten en beoordelen ideeën en koppelkansen.

Een inhoudelijke groep besprak alle voorgestelde maatregelen en koppelkansen. Het beoordeelde de haalbaarheid van de overgebleven maatregelen. Daarnaast adviseerde het welke berekeningen en onderzoek nodig waren om inzicht te krijgen in de effecten van deze mogelijke maatregelen.

Schetssessie: intekenen ideeën en mogelijke locaties op een kaart

Op basis van de ingebrachte ideeën en waardevolle aanvullende notities van de Beweging Recreatie Paterswoldsemeer, brachten we de overgebleven maatregelen, mogelijkheden en wensen in kaart. We bespraken ook mogelijke locaties voor natuurvriendelijke inrichting en verbetering van de leefomgeving voor vissen.

Modelberekeningen: in welke mate dragen voorgestelde maatregelen bij aan de waterkwaliteit?

We lieten door adviesbureau Arcadis doorrekenen in welke mate de voorgestelde maatregelen bij dragen aan een betere waterkwaliteit.

Aparte berekeningen zuidelijk deel

Het zuidelijk deel (Paterswoldsemeer) is minder diep dan het noordelijk deel (Hoornsemeer). Bovendien bestaat de ondergrond van het zuidelijk deel uit veenbodem en het noordelijk deel uit een zandige bodem. Deze kenmerken kunnen bepalend zijn voor het soort maatregelen dat nodig is om de waterkwaliteit te verbeteren. Daarom lieten we aparte berekeningen voor het zuidelijk deel maken.

Advies waterplantenexpert: veldinspectie en beoordeling onderzoeken

We hebben waterplantenexpert Roelf Pot gevraagd om advies te geven en mee te denken over het maaibeleid en monitoring. Tijdens een veldinspectie deed hij doorzichtmetingen, keek naar de aanwezigheid van waterplanten en de structuur van de bodem. Daarnaast beoordeelde hij de onderzoeksrapporten en documentatie.

Afwegingen maken: uitgangspunten bepalen n.a.v. berekeningen, advies en gesprekken

Op basis van de doorlopen stappen en verkregen kennis, kwamen we tot een aantal inzichten die belangrijk zijn voor het maatregelenpakket dat de stuurgroep voorstelt.

KRW-doelbereik berekenen: halen we met het concept(tijdelijk ontwerp) maatregelenpakket de KRW-doelen?

Halen we met dit concept maatregelenpakket de KRW-doelen? Dat rekenden we vervolgens door. Hieruit bleek dat we op bijna alle onderdelen naar ‘goed’ gaan, maar voor vissen er net onder blijven (‘matig’). Zie berekening KRW-doelbereik.

Voorlopig advies: het maatregelenpakket en overeenstemming over vervolg

Na deze stappen kwam de stuurgroep tot een voorlopig advies. Dit voorlopig advies presenteren we eerst aan omwonenden en gebruikers van het Paterswoldsemeer. Daarna scherpen we het advies aan, als dat nodig blijkt. Tenslotte leggen we het voor aan het Dagelijks Bestuur(Het bestuurlijke college dat in opdracht van het algemeen bestuur de dagelijkse gang van zaken binnen het waterschap bestuurt.) en gaat het ter besluitvorming naar het Algemeen Bestuur(Hoogste beslisorgaan van het waterschap. Zet beleid uit en neemt beslissingen.) van het waterschap.

Peilen bij omwonenden en gebruikers van het Paterswoldsemeer

Het voorlopig advies (maatregelenpakket en locaties) presenteerden we via de projectsite van Noorderzijlvest aan omwonenden en gebruikers van het Paterswoldsemeer. Ze konden hierop reageren. En aangeven wat de voorkeurslocaties zijn.

Bespreken en verwerken reacties omwonenden en gebruikers Paterswoldsemeer

We ontvingen ongeveer 30 reacties. Deze reacties waren overwegend positief of adviserend van aard. Ook kregen we nog een aantal aandachtspunten mee. Op basis van de reacties vielen twee locaties voor vissenbossen definitief af. Een aantal aandachtspunten nemen we mee bij verdere planuitwerking.

Opstellen convenant: afspraken over maatregelen, monitoring, maaien, beheer en onderhoud

We werkten het convenant verder uit. Zo borgen(Beschermen, vasthouden.) we de afspraken voor de langer termijn.

Definitief advies: advies voor maatregelenpakket en convenant wordt voorgelegd aan Dagelijks Bestuur van het waterschap

Mede op basis van de reacties formuleerde de stuurgroep een definitief advies. Deze boden we op 19  januari 2021 aan het Dagelijks Bestuur aan en vervolgens voor besluitvorming aan het Algemeen Bestuur op 3 februari 2021.

Wat hebben we opgeleverd

  • Advies maatregelenpakket 2022-2027
  • Overzichtskaart Potentiële locaties KRW-maatregelen 
  • Monitoringsplan
  • Convenant 

Documenten

Begeleidingsgroep

De samenwerking met vertegenwoordigers uit de omgeving is voortgezet in de vorm van een begeleidingsgroep. De begeleidingsgroep volgde de ontwikkelingen en de waterkwaliteit en de waterplantenbedekking van het Paterswoldsemeer op basis van de monitoring en andere informatie. De groep adviseerde over de te nemen stappen bij een ongewenste sterke toename van de waterplanten. Ook evalueerde de begeleidingsgroep het maaibeleid en de monitoringsstrategie. En agendeerde relevante onderwerpen. 

Doorzichtmeters

Voor het meten van het doorzicht werken we met een groep enthousiaste vrijwilligers samen. Zij hebben wekelijks of twee-wekelijks het doorzicht op een door hun ‘geadopteerd’ meetpunt gemeten. De groep bestond uit zo’n 17 omwonenden en gebruikers van het meer.

Monitoring

Samenwerking Meerschap

In het project werkten we nauw samen met het Meerschap. Het Meerschap gaat het beheer en onderhoud verzorgen van de natuurvriendelijke oevers, vissenbossen en vissenhotels. Hierover zijn afspraken gemaakt en vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Afspraken over het extra maaien als gevolg van de KRW-maatregelen zijn hier ook in opgenomen. Het maaibeleid is opgenomen in het waterplantenbeheerplan van het Meerschap dat in juni 2023 door het algemeen bestuur van het Meerschap is vastgesteld.

Samenwerking Natuurmonumenten

Natuurmonumenten is in het bezit van een aantal percelen aan of nabij het Paterswoldsemeer. Op enkele van hun percelen voerden wij ook maatregelen uit. Dat ging in goede afstemming en samenwerking met Natuurmonumenten. Op de locatie Kluivingsbos-Leijenloop werkten we zelfs iets nauwer samen in de ontwerpfase, zodat we tot een gezamenlijke inrichting van het terrein kwamen. Ook hebben we de directe omgeving gezamenlijk betrokken.

Samenwerking gemeente Groningen

Voor het verbeteren van de afvoerroute van het Paterswoldsemeer richting gemaal de Verbetering in het Hoendiep werkten we samen met gemeente Groningen. De gemeente voerde onderhoud uit in het Stadspark en zorgde er op deze manier voor dat wij in 2024 de watergangen per boot konden baggeren. Door het onderhoud zijn overhangende takken en een enkele boom verwijderd, zodat er vrije doorgang is ontstaan.

Heb je gevonden wat je zocht?