Hoornsedijk en ijzerzandpassage - vragen
Veelgestelde vragen Hoornsedijk en ijzerzandpassage:
Komt de ijzerzandlaag onder het water of naast het water onder de oppervlakte en is dit vermengd met gewoon zand? Zal er natuurlijke begroeiing op komen?
De ijzerzandpassage krijgt geen industrieel uiterlijk want dan past het niet binnen het huidige bestemmingsplan en de inrichting van de ecologische verbindingszone. Voor de kleine marterachtigen, otter, beverdoelsoorten en kikkers e.d. en de inrichting van de NNN-zone is het nodig dat de ijzerzandpassage een natuurlijke karakter en een natuurlijke begroeiing krijgt.
De ijzerzandlaag komt grotendeels van de tijd onder water te staan om de aanwezige voedingsstoffen uit het water vast te leggen. Bovenop het ijzerzand komt een deklaag waar begroeiing op gaat groeien. Op de walletjes en de taluds (het schuine aflopende vlak vanaf de walletjes naar het maaiveld en het ijzerzandbassin) kan kruidenrijk grasland/ruigte ontwikkelen.
Aangezien de ijzerzandoevers hoger zijn aangelegd dan het meerpeil zullen deze door het uitzakken van het waterpeil vanzelf droogvallen, voornamelijk in de zomer. Het slib en plantaardig materiaal dat op de oevers terechtkomt, zal vanzelf afbreken en wordt daarbij extra gestimuleerd door de droge oevers. Kortom, er zal natuurlijke begroeiing in de ijzerzandpassage groeien. Belangrijk uitgangspunt is dat het ijzerzandbassin een natuurlijk karakter houdt en anderzijds ten behoeve van de functie, wel gemaaid dient te worden om dichtgroei te voorkomen.
Is ijzerzand schadelijk voor dieren als vissen, kikkers, vogels. Koeien en paarden?
Nee het ijzerzand is niet schadelijk voor dieren, het blijft in het bassin en wordt niet verspreid. Het ijzerzand bindt het fosfaat in het zand dat een soort filter is, waardoor het niet meer beschikbaar is voor de algen. Het fosfaat komt ook niet in de lucht. Na 10 jaar wordt het ijzerzand vervangen.
Kunnen de bassins in de huidige sloten verwerkt worden, omdat daarmee uitzicht en natuurlijke uitstraling niet aangetast wordt.
Om de landschappelijke structuur te handhaven wordt de ijzerzandpassage ingepast binnen het (langgerekte) verkavelingspatroon van de polder. De vorm van het filtersysteem is gebaseerd op de strokenverkaveling ter plaatse waarbij de bestaande watergangen ook binnen de ijzerzandpassage terugkomen. Ook door de wallen/kades niet te hoog te maken en de oever langs de watergang tussen het gemaal en het meer te handhaven blijft er meer afstand tot de recreatiewoningen en blijft de huidige landschappelijke structuur gehandhaafd. De bassins worden dus in het huidige slotenpatroon verwerkt, maar worden dus wel breder dan de huidige sloten om voldoende bergingscapaciteit te hebben.
Hoe zit het met grondvervuiling?
Het polderwater wordt gefilterd/gezuiverd door het ijzerzand en wordt 80-90% schoner afgevoerd naar het Paterswoldsemeer. Doordat fosfor en dan in het bijzonder fosfaat heel goed binden aan het ijzerlaagje blijven deze stoffen achter in het ijzerzand en niet in de grond.
Krijgen we nu meer te maken met muggenoverlast?
Nee. In het ijzerzandbassin hebben we te maken met bewegend water. Muggen leven voornamelijk in de buurt van stilstaand water omdat de vrouwtjes daar hun eitjes leggen.
De fosfaten die gefilterd worden uit het water en in het zand worden verzameld, zijn die niet schadelijk voor ons als omwonenden, komen die niet in de lucht bijvoorbeeld?
Het ijzerzand bindt het fosfaat in het zand dat een soort filter is, waardoor het niet meer beschikbaar is voor de algen. Nee dit komt niet in de lucht. Na 10 jaar wordt het ijzerzand vervangen.
Is het nieuwe gemaal groter en maakt het meer geluid?
Het nieuwe gemaal wat betreft het formaat nagenoeg niets met het huidige gemaal en maakt zeker niet meer geluid. De capaciteit van het gemaal is groter omdat er rekening wordt gehouden met klimaatverandering. De huidige stroming in de kreek valt weg omdat het gemaal gaat lozen op het ijzerzandbassin.
Hoe lang duurt de uitvoering?
Het streven is maximaal drie maanden. De werkzaamheden vinden van januari tot en met maart 2022 plaats. Het materiaal wordt via het water aangevoerd met pontons. De toegang wordt zoveel mogelijk behouden en er wordt uiteraard zoveel mogelijk rekening gehouden met de omwonenden maar overlast zal er zijn. Ook zorgen we ervoor dat de parkeerplaatsen ter plaatse van de woningen behouden blijven en indien noodzakelijk worden opgehoogd. Daarnaast zal de toegangsweg opgehoogd moeten worden.
Wat is het benodigde oppervlakte van het aan te leggen ijzerzandbassin bij het poldergemaal Hoornsedijk?
Het totale oppervlak van het ijzerzandbassin inclusief de kaden, natuurvriendelijke oevers en wateroppervlak is 0,6 ha
Wat is de levensduur van het ijzerzandbassin?
Na 10 jaar moet het ijzerzand vervangen worden.
Kan de aanleg van een ijzerzandbassin uit, voor het zuiveren van water uit een polder met een klein oppervlakte?
Uit onderzoek is gebleken dat ten opzichte van de totale belasting van fosfaat op het PWM deze met 20% gereduceerd kan worden door de aanleg van het ijzerzandbassin achter het gemaal Hoornsedijk (bemalingsoppervlak van 60 ha). Dit is een aanzienlijke bijdrage in de verbetering van de waterkwaliteit vanuit de KRW opgave.
Is het gebruik van de sluis bij de Hoornsedijk om water in het meer te laten tijdens droge perioden niet het paard achter de wagen spannen, voor wat betreft het halen van de KRW doelen, omdat het water uit het Noord-Willemskanaal al zeer fosfaatrijk is?
Op dit moment is er geen andere mogelijkheid om water in te laten dan via de sluis bij de Hoornsedijk. Dit water is afkomstig uit het Noord-Willemskanaal met een hoog fosfaatgehalte. Daarom proberen we de inlaat van dit water zoveel als mogelijk te beperken door al vroeg in het voorjaar van winterpeil naar zomerpeil te gaan in het PWM om zo een waterbuffer te kunnen opbouwen. Deze oplossing is echter onvoldoende om het watertekort op te vangen. Zodra er een nieuwe inlaat is aangebracht vanuit het gebied van Hunze en Aa’s (als onderdeel van de inrichting van de NNN door de provincie), kunnen wij water gaan inlaten vanuit de Drentse Aa (kwalitatief veel beter) in de plaats van water vanuit het Noord Willemskanaal.